Διάγνωση και Αντιμετώπιση
ΕΤΗΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗ
Η ετήσια γυναικολογική εξέταση και το τεστ Παπανικολάου είναι πολύ σημαντικά για την παρακολούθηση της υγείας της γυναίκας και την ανίχνευση μολύνσεων και φλεγμονών ή ανώμαλων κυττάρων, που μπορεί να υποδεικνύουν άλλες παθήσεις. Η έγκαιρη διάγνωση είναι σημαντική για τη θεραπεία οποιασδήποτε ασθένειας και ιδιαίτερα του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και άλλων -ενδεχομένως απειλητικών για τη ζωή- ασθενειών.
Η ετήσια εξέταση συστήνεται για τις γυναίκες που είναι σεξουαλικά ενεργές ή μετά την ηλικία των 18. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ο γιατρός θα εξετάσει το στήθος και το γεννητικό σύστημα για οποιεσδήποτε ανωμαλίες ή αλλαγές. Η ετήσια εξέταση είναι ένα από τα σημαντικότερα μέτρα που μπορείτε να λάβετε για την πρόληψη παθήσεων του γεννητικού συστήματος.
- 1η επίσκεψη μεταξύ 13-15 (ACOG)
- Ιστορικό
- Επισκόπηση έξω γεννητικών οργάνων
- Ανάπτυξη δευτερογενών χαρακτήρων φύλου
- Διακοιλιακός υπέρηχος
- Ενημέρωση για std’s (σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα)
- Ενημέρωση για εμβολιασμό έναντι hpv (πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας)
- Πληροφορίες για την εξέλιξη του σώματος και της εμμηνορρυσίας κ.τ.λ.
Παθήσεις του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας
- πρωτοπαθής αμηνόρροια
- Η μη εμφάνιση εμμηνορρυσίας σε κορίτσια 13 ετών, με απουσία και των χαρακτηριστικών του φύλου
- Η μη εμφάνιση εμμηνορρυσίας σε κορίτσια 15 ετών, με φυσιολογικά χαρακτηριστικά του φύλου
- δευτεροπαθής αμηνόρροια
- Απουσία 3 φυσιολογικών κύκλων ή
- Απουσία εμμηνορρυσίας για περισσότερο από 6 μήνες
- Κριτήρια διάγνωσης
- Όλιγο - ανωοθυλακιορρηξία
- Κλινικά ή βιοχημικά σημεία υπερανδρογονισμού
- Εικόνα πολυκυστικών ωοθηκών στον υπέρηχο
- Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει (άμεσες και απώτερες επιπλοκές)
- Διαταραχές περιόδου
- Υπερτρίχωση
- Ακμή και λιπαρό δέρμα
- Παχυσαρκία
- Προδιάθεση για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
- Δυσλιπιδαιμία και προδιάθεση για καρδιαγγειακά
- Υπογονιμότητα
- Διάφορες επιπλοκές κατά την εγκυμοσύνη
- Προδιάθεση για καρκίνο του ενδομητρίου
- Η διάγνωση γίνεται με υπερηχογραφικό και εργαστηριακό έλεγχο
- Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών δεν θεραπεύεται, ωστόσο συνήθως είναι απαραίτητη η ιατρική παρέμβαση, για την αντιμετώπιση ή την πρόληψη των διαφόρων επιπλοκών.
- Αναπόσπαστο τμήμα της γυναικολογικής εξέτασης είναι το τεστ Παπανικολάου. Σκοπός της εξέτασης είναι η λήψη κυττάρων από τον τράχηλο και η εξέτασή τους.
- Με το τεστ δεν ανιχνεύεται ο ίδιος ο ιός, αλλά τα αποτελέσματα και οι βλάβες που αυτός προκαλεί.
- Σήμερα έχουν ανιχνευτεί πάνω από 200 τύποι του HPV.
- Από αυτούς οι πιο συχνοί είναι οι 6 και 11, που προκαλούν τα κονδυλώματα, και οι 16 και 18, που σχετίζονται με δυσπλασίες του τραχήλου.
- Τα αποτελέσματα του τεστ ΠΑΠ διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες, ανάλογα με τη βαρύτητα των βλαβών.
- Σημαντικά βήματα στην αξιολόγηση μιας HPV βλάβης αποτελούν η κολποσκόπηση και λήψη βιοψιών από τον τράχηλο, καθώς και η ταυτοποίηση του ιού με το HPV-DNA τεστ.
- Στις περισσότερες περιπτώσεις, η βλάβη υποστρέφει από μόνη της και ο οργανισμός αποβάλλει μόνος του τον ιό.
- Σε περιπτώσεις εμμένουσας ή βαρύτερης βλάβης, είναι απαραίτητη η ιατρική παρέμβαση, έτσι ώστε είτε να καταστρέψουμε, είτε να αφαιρέσουμε την περιοχή που πάσχει.
- Είναι καλοήθεις όγκοι, που αναπτύσσονται στο τοίχωμα της μήτρας.
- Η συχνότητά τους αυξάνει όσο αυξάνει η ηλικία της γυναίκας και βρίσκονται συνήθως σε γυναίκες πάνω από τα 40.
- Δεν είναι σαφή τα αίτια που οδηγούν στην ανάπτυξή τους, γνωρίζουμε όμως ότι επηρεάζονται από τις γυναικείες ορμόνες και την κληρονομικότητα.
- Τα ινομυώματα μπορεί να μην έχουν καθόλου συμπτώματα ή να σχετίζονται με
- Ανώμαλες αιμορραγίες
- Διαταραχές ούρησης (συχνουρία)
- Δυσμηνόρροια
- Πόνο κατά την επαφή
- Αυτόματες εκτρώσεις
- Κατά την εγκυμοσύνη συνήθως αυξάνονται σε μέγεθος, προκαλώντας διάφορες επιπλοκές
- Η αντιμετώπιση διαφέρει, ανάλογα με το μέγεθος και την κλινική εικόνα
- Σε ασυμπτωματικά ινομυώματα, η απλή παρακολούθηση με τακτική μέτρηση του μεγέθους αρκεί
- Η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει την αφαίρεση του ινομυώματος (λαπαροσκοπικά, υστεροσκοπικά ή με ανοιχτό χειρουργείο) ή ακόμα και την υστερεκτομή
- Ενδείξεις χειρουργικής επέμβασης είναι:
- Ταχεία αύξηση του μεγέθους
- Έντονα συμπτώματα
- Ύποπτη ή μη διευκρινιστική υπερηχογραφική εικόνα
- Ο φυσιολογικός κύκλος στις γυναίκες μπορεί να έχει διάρκεια από 21 έως 35 ημέρες.
- Ωστόσο, 1 στις 10 γυναίκες βιώνει διάφορες διαταραχές της περιόδου, από ανώμαλη διάρκεια των κύκλων μέχρι ανώμαλης ένταση ή διάρκεια της εμμηνορρυσίας (NIH).
- Έτσι, το εύρος των διαταραχών ποικίλλει από μία «χαμένη» περίοδο, μέχρι τις τελείως «απρόβλεπτες» περιόδους ή αιμορραγίες που διαρκούν περισσότερο από 8 ημέρες και τις σταγονοειδείς αιμορραγίες μεταξύ των φυσιολογικών εμμηνορρυσιών.
- Στις περισσότερες γυναίκες ο κύκλος έχει μια σχετική σταθερότητα αν και με το πέρασμα των δεκαετιών ή μετά από εγκυμοσύνες, μπορεί να παρατηρηθούν διαφοροποιήσεις στη διάρκεια του κύκλου ή στα χαρακτηριστικά της περιόδου.
- Τις περισσότερες φορές οι αλλαγές αυτές είναι φυσιολογικές, υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που υποκρύπτονται καταστάσεις που χρειάζονται θεραπεία.
- Οι πιο συχνές αιτίες που επηρεάζουν την περίοδο είναι οι παρακάτω:
- Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS)
- Κλιμακτήριος
- Θυρεοειδοπάθειες
- Προλακτίνωμα
- Στρες - άσκηση - διατροφή
- Παθολογικές καταστάσεις της μήτρας και των ωοθηκών
- Πολύποδες
- Λειτουργικές κύστεις των ωοθηκών (κυστικό ωοθυλάκιο - αιμορραγικό ωχρό σωμάτιο)
- Ινομυώματα
- Παχυσαρκία
- Υπερπλασία και καρκίνος του ενδομητρίου
- Σε κάθε περίπτωση, είναι απαραίτητη η λεπτομερής λήψη ιστορικού, ο υπερηχογραφικός έλεγχος και η εργαστηριακή διερεύνηση, ενώ σε κάποιες γυναίκες απαιτείται η διενέργεια διαγνωστικής απόξεσης ή υστεροσκόπησης του ενδομητρίου.
- Οι θεραπευτικές επιλογές, τόσο φαρμακευτικές όσο και χειρουργικές, εξατομικεύονται ανάλογα με το αίτιο της ανώμαλης αιμορραγίας.
- Γενικά οι κύστεις διακρίνονται σε λειτουργικές και μη λειτουργικές.
- Οι λειτουργικές κύστεις σχηματίζονται μετά από διαταραχή του μηχανισμού της ωορρηξίας, μπορεί να φτάσουν σε μέγεθος μέχρι τα 8cm και εξαφανίζονται μόνες τους σε μερικές εβδομάδες.
- Αν και συνήθως δεν έχουν συμπτώματα, μπορεί να προκαλέσουν διαταραχές της περιόδου, αίσθημα βάρους και άτυπο κοιλιακό άλγος.
- Σπανιότερα, εμφανίζονται επιπλοκές που μπορεί να απαιτήσουν άμεση χειρουργική παρέμβαση, όπως:/
- Συστροφή
- Ρήξη
- Αιμορραγία
- Οι μη λειτουργικές κύστεις δεν εξαφανίζονται με την πάροδο του χρόνου και στις περιπτώσεις αυτές χρειάζεται πολλές φορές πρόσθετος εργαστηριακός (καρκινικοί δείκτες) και απεικονιστικός (μαγνητική τομογραφία) έλεγχος, ενώ η θεραπεία είναι χειρουργική.
- Ως εμμηνόπαυση ορίζεται το χρονικό σημείο της ζωής της γυναίκας στο οποίο δεν υπάρχει εμμηνορρυσία για 12 συνεχόμενους μήνες.
- Η μέση ηλικία της εμμηνόπαυσης είναι τα 51 έτη, χρόνος, όμως, που μπορεί να ποικίλλει κατά πολύ από γυναίκα σε γυναίκα (45-55).
- Ως πρόωρη εμμηνόπαυση ή πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια ορίζεται όταν η εμμηνόπαυση συμβαίνει πριν τα 40 έτη και απαιτεί διαφορετικό τρόπο προσέγγισης.
- Σημεία και συμπτώματα της εμμηνόπαυσης
- Εξάψεις
- Ακράτεια ούρων και αίσθημα καύσου κατά την ούρηση
- Ατροφία γεννητικού συστήματος
- Αλλαγές στο σχήμα και την υφή των μαστών
- Λέπτυνση και ξηρότητα του δέρματος
- Οστεοπενία και οστεοπόρωση
- Αλλαγή στο λιπιδαιμικό προφίλ (αύξηση της LDL χοληστερόλης)
- Αύξηση κινδύνου καρδιαγγειακών επεισοδίων
- Αύξηση βάρους σώματος
- Αλλαγές στη διάθεση, ευερεθιστότητα, άγχος
- Ελαττωμένη libido
- Δυσχέρεια στη συγκέντρωση και ελαττωμένη μνήμη
- Ως υπογονιμότητα ορίζεται η αδυναμία επίτευξης κύησης μετά από ένα χρόνο ελεύθερων επαφών.
- Για γυναίκες μεγαλύτερες των 35 ετών το αντίστοιχο χρονικό διάστημα είναι 6 μήνες (ASRM).
- Περίπου 10-15% των ζευγαριών αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα σε σχέση με τη γονιμότητα.
- Το πρόβλημα αυτό μπορεί να αφορά στη γυναίκα, στον άνδρα, ή και στους δύο, ενώ σε ένα μεγάλο ποσοστό δεν μπορεί να βρεθεί συγκεκριμένο αίτιο.
- Τι εξετάσεις πρέπει να κάνω?
- Το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας είναι η σωστή αξιολόγησή της. Υπάρχουν πολλές διαθέσιμες εξετάσεις που έχουν ως βασικούς σκοπούς:
- Την επιβεβαίωση της ωορρηξίας και την αξιολόγηση των ωοθηκικών εφεδρειών (ορμονικός και υπερηχογραφικός έλεγχος)
- Τη βατότητα του αναπαραγωγικού συστήματος (σαλπιγγογραφία, υστεροσκόπηση, λαπαροσκόπηση)
- Την αξιολόγηση παραμέτρων του σπέρματος
- Τι επιλογές αντιμετώπισης έχω?